Morphometric Measurements of Zom Lambs
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17860686Keywords:
Zom lambs, Growth, Body weight, Morphometric MeasurementAbstract
This study aims to determine the weight and certain morphometric traits of Zom lambs raised in the Şanlıurfa Central-Viranşehir-Siverek region during specific growth periods from birth onward, and to evaluate the differences among herds. The study was conducted using lambs born to four different herds (F1, F2, F3, and F4) of Zom sheep raised in different farms. Morphometric measurements were taken at birth and monthly over a five-month period following birth. After testing the data for normality and homogeneity of variances, two-way repeated measures ANOVA was used for statistical analysis. The Tukey HSD test was employed to determine significant differences between groups. The average birth weight was 4.28 ± 0.06 kg for male lambs and 3.56 ± 0.06 kg for female lambs, indicating a statistically significant difference between sexes (P <0.001). Similarly, body measurements such as withers height, rump height, chest girth, and cannon bone circumference were consistently higher in male lambs compared to females across all periods (P <0.05). Significant differences were also observed among the different herds (F1–F4) in many body measurements from birth to the fifth month. In particular, herds F3 and F4 generally exhibited superior growth performance, while herds F1 and F2 had lower values in terms of both weight and morphological measurements. Statistically significant differences in morphometric traits were observed among Zom lamb herds. These differences reflect the influence of environmental conditions and are important for characterizing the morphological features of Zom sheep and for developing herd-based breeding strategies. In addition, there is a need to raise Zom sheep under similar environmental conditions to reveal the effect of genetic structure on these characteristics.
References
REFERENCES
Akça N, Bingöl B. Diyarbakır ili koyunculuğun mevcut durumu. OKU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2020;3(2):213-218.
Akça N, Vural ME, Karataş A, et al. Halk elinde yetiştirilen Karacadağ Zom koyununun döl ve süt verimi ile büyüme, gelişme ve dış yapı özelliklerinin belirlenmesi. Sonuç Raporu. TAGEM/ HAYSÜD/ 10/08/01/04, Diyarbakır; 2012.
Akçapınar H. Koyun yetiştiriciliği. 1. Baskı. Ankara: Medisan yayın serisi; 1994. ISBN: 975-7774-05-7.
Akçapınar H, Ünal N, Özbeyaz C. (The possibilities of developing dam and sire lines using Akkaraman, Sakız (Chios) and Kıvırcık sheep breeds for lamb production II. Some body measurements in lambs and some production traits in yearling females). Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2001;41(1):25-33.
Ceyhan A, Şekeroğlu A, Duman M. Some reproductive traits and lambs growth performance of Akkaraman sheep raised in Niğde Province. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology. 2019;7(10):1509-1514.
Çelik R, Arserim NB, Durak MH. Some production characteristics of Zom sheep types. Asian Journal of Animal and Veterinary Advances. 2012;7(10):1035-1040.
Çetin H, Bayrıl T, Tez Ş. Yetiştirici koşullarında Akkaraman-Şavak kuzularının büyüme, doğum tipi ve cinsiyet oranı özelliklerinin araştırılması. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2021;14(2):126-130.
Çulha E. Ekstansif koşullarda İvesi, Merinos ve Sakız ırkı kuzularda bazı büyüme özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik Zootekni ABD, Burdur; 2019.
DAKA. Küçükbaş Hayvancılık Çalıştay Raporu. Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı; 2012. 167 s.
Demir E, Aygün T. Halk elinde yetiştirilen Hırik (Hamdani x Akkaraman Melezi) koyunlarının döl, süt ve yapağı verimi özellikleri. Hayvansal Üretim. 2021;62(1):35-44.
Ergün OF, Bayram B. Türkiye'de hayvancılık sektöründe yaşanan değişimler. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi. 2021;10(2):158-175.
Ertuğrul M, Dellal G, Elmacı C, et al. Hayvan genetik kaynaklarının muhafazası ve sürdürülebilir kullanımı. Ziraat Mühendisleri Odası VII. Teknik Kongresi; 2010. 11-15 Ocak, s.179-198.
Gül S, Ekici H. İvesi koyunlarında farklı yaşta sütten kesimin kuzularda büyüme ve süt verimi üzerine etkisi. Hayvan Bilimi ve Ürünleri Dergisi. 2020;3(2):95-103.
Gül S, Oflaz N. Gaziantep ve Kilis illerinde yetiştirilen İvesi koyunlarının bazı morfolojik ve fizyolojik özellikleri bakımından karşılaştırılması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2021;18(1):146-156.
Gülcan H, Öztürk A. TÜRKİYE KOYUN ISLAH ÇALIŞMALARI. 1st International Conference on Sustainable Ecological Agriculture (1st ICSEA); 2022 Mar 8-10; Konya, Türkiye. p. 238-247.
Güloğlu N. Akkaraman tiplerinin morfolojik ve bazı verim özelliklerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik Zootekni ABD, Ankara; 2024.
Günlü A, Mat B. Türkiye ekonomisinde koyun keçi yetiştiriciliğinin yeri ve önemi. Kuzu ve Oğlak Kayıplarının Önlenmesinde Koyun Keçi Sağlığı ve Yetiştiriciliği, Akademisyen Kitabevi A. Ş, Yenişehir, Ankara; 2021. p. 3-14.
İpek P. Farklı sürelerde sütten kesilen İvesi kuzularda büyüme, yaşama gücü ve vücut ölçüleri. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zootekni ABD, Elazığ; 2012.
Kaymakçı M. İleri Koyun Yetiştiriciliği. İzmir İli Damızlık Koyun Yetiştiricileri Birliği Yayınları; 2006. s. 90-194, 315. Bornova – İzmir.
Khadre ABA. Akkaraman ve İvesi erkek kuzularının besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni ABD, Konya; 2019.
Koncagul S, Vural ME, Karatas A, et al. Reproductive performance of ewes and growth characteristics of lambs in Zom Sheep reared in Karacadag District. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 2013;19(1):63-68.
Koncagul S, Akça N, Vural ME, et al. Zom koyunlarının morfolojik özellikleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, Kafkas Univ Vet Fak Derg. 2012;18(5):829-837.
Kutan P, Keskin M. Lamb development traits and phenotypic correlations between different body measurements and fattening performance characteristics in Awassi sheep. MKU Journal of Agriculture Sciences. 2022;27:109-114.
Küçük M, Bayram D, Yılmaz O. Morkaraman ve Kıvırcık X Morkaraman (G1) Melezi kuzularda büyüme, besi performansı, kesim ve karkas özelliklerinin araştırılması. Turk J Vet Anim Sci. 2002;26:1321-1327.
Öter MS. Karakaş kuzularında büyüme ve gelişme özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni ABD, Van; 2000.
Özyürek S, Türkyilmaz D, Dağdelen Ü, et al. Erzincan ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunlarının işletme büyüklüğüne göre incelenmesi. Akademik Ziraat Dergisi. 2018;7:219-226.
Sakar ÇM, Ünal İ. Çankırı ilinde yetiştirilen Akkaraman ırkı kuzuların büyüme özelliklerinin belirlenmesi. Journal of Animal Production. 2021;62(1):61-66.
Şen M, Uğurlu M. Romanov koyun ırkında döl verimi özellikleri, yaşama gücü, büyüme performansı ve bazı vücut ölçüleri. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimler Dergisi. 2021;16:155-163.
Şıtıl S. Karakaş Akkaraman kuzularında yaşama gücü, büyüme ve vücut ölçüleri. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni ABD, Şanlıurfa; 2015.
Taşkın T, Kandemir C. Türkiye’de koyun ırklarının mevcut durumu ve geleceği: Güneydoğu Anadolu Bölgesi. Kadirli Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022;2(1):93-105.
Tüfekci H. Yetiştirici Koşullarında Akkaraman Irkı Koyunlarda Döl Verimi ile Kuzularda Büyüme ve Yaşama Gücü Özelliklerinin Belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi. 2023;12(1):139-144.
TÜİK. Hayvansal üretim istatistikleri [Internet]. 2024 [alıntı tarihi 7 Ağustos 2025]. Şuradan edinilebilir: https://www.tuik.gov.tr/
Yağcı S, Baş S, Tatlıyer A. Şavak Akkaraman kuzuların yetiştirici koşullarında büyüme ve yaşama gücü özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2018;58(2):81-88.
Yakan A, Ünal N, Dalcı MT. Ankara şartlarında Akkaraman, İvesi ve Kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2012;52(1):1-10.
Yavuz Hİ. Akkaraman kuzularında yaşama gücü, büyüme ve vücut ölçüleri. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni ABD, Şanlıurfa; 2015.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 International Journal of Current Naturalscience and Advanced Phytochemistry

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
